Vì sao bầu trời xanh mà không tím?

Màu xanh lơ của bầu trời,
các nhà vật lý giải thích, là do các tia sáng xanh bị tán xạ đi nhiều
hơn tia sáng đỏ. Nhưng sự tán xạ này cũng mạnh không kém ở các tia tím,
vậy tại sao bầu trời không phải là màu tím!


Câu trả lời, được giải thích đầy đủ đó là do mắt của người quan sát.
Ánh
sáng trắng được tạo thành từ tất cả các màu đơn sắc. Các nhà vật lý cho
rằng khi ánh sáng mặt trời đi vào bầu khí quyển trái đất, gặp phải các
phân tử nhỏ nitơ và ôxy trên bầu trời, nó bị tán xạ, hoặc khúc xạ. Các
tia sáng có bước sóng ngắn nhất (xanh và tím) bị tán xạ mạnh hơn các
tia sóng dài (đỏ và vàng).Và chính những tia tán xạ này đi tới mắt
chúng tạ Vì thế, khi chúng ta nhìn theo một hướng trên bầu trời, chúng
ta nhìn thấy những ánh sáng bước sóng bị tán xạ nhiều nhất, thường là
cuối dải màu xanh.
Vào
thế kỷ 19, nhà vật lý John William Strutt (nổi tiếng với tước vị Huân
tước Rayleigh) đã viết phương trình biểu diễn sự tán xạ trên bầu trời.
Và gần đây, Raymond Lee từ Học viện hải quân Mỹ tiến hành đo ánh sáng
trên bầu trời vào giữa trưa. Cả phương trình và phép đo đạc đều cho
thấy cường độ của ánh sáng tím tới mắt ta cũng nhiều không kém gì ánh
sáng xanh dương.
"Cách
lý giải truyền thống về bầu trời xanh là ánh sáng mặt trời bị tán xạ -
các bước sóng ngắn hơn thì tán xạ mạnh hơn các tia sóng dài. Song thực
tế, một nửa lời giải thích thường bị bỏ qua: đó là bằng cách nào mắt
chúng ta nhận được phổ này", Glenn Smith, một giáo sư cơ khí tại Viện
Công nghệ Georgia nhận xét. Smith đã viết một bài báo để giải thích
trên số mới đây của tạp chí American Journal of Physics, kết hợp vật lý
ánh sáng với hệ thống thị giác của mắt người.
Mắt
người nhìn được màu sắc là nhờ vào 3 loại tế bào hình nón, que và hình
trụ trên võng mạc. Mỗi loại cảm nhận tương ứng với một loại ánh sáng có
bước sóng khác nhau: dài, vừa và ngắn. "Bạn sẽ cần cả ba loại tế bào
này mới nhìn màu chính xác được", Smith giải thích.
Khi
một bước sóng ánh sáng đi đến mắt, tế bào hình nón sẽ gửi một tín hiệu
tới não. Nếu là ánh sáng xanh dương với các gợn sóng ngắn, tế bào nón
sẽ phát tín hiệu để não nhìn ra màu xanh. Nếu là sóng đỏ với các bước
sóng dài, não sẽ nhìn thấy màu "đỏ".
Tuy
nhiên cả ba loại tế bào trên đều nhạy cảm trên một khoảng rộng, có chỗ
chồng chập lên nhau, điều đó có nghĩa là hai phổ khác nhau có thể gây
ra cùng một phản ứng ở một nhóm các tế bào nón. Chẳng hạn nếu một sóng
đỏ và sóng xanh lục đi vào mắt cùng lúc, các tế bào nón khác nhau sẽ
gửi một tín hiệu mà não dịch ra là màu vàng.
Smith
đã chỉ ra rằng, màu cầu vồng đa sắc của bầu trời khi đi vào mắt người
sẽ được cảm nhận tương tự như sự chồng chập của ánh sáng xanh dương
"nguyên chất" với ánh sáng trắng. Và đó là lý do vì sao bầu trời xanh
lơ - hoặc gần như vậy.
"Mắt
của bạn không thể phân biệt sự khác nhau giữa phổ tổng hợp xanh dương -
tím với hỗn hợp của ánh sáng xanh dương nguyên chất và ánh sáng trắng",
Smith nói.
Trong
mắt các loài động vật khác, màu của bầu trời lại khác hẳn. Trừ người và
một số loài linh trưởng, hầu hết động vật chỉ có hai loại tế bào hình
nón thay vì ba. o­ng mật và một số loài chim nhìn ở bước sóng cực tím -
loại bước sóng vô hình trước con người.
T. An (theo LiveScience, AIP)
bờm(Theo vnexpess)
Nguồn: http://vatly.hnue.edu.vn/modules.php?name=News&file=article&sid=97
Cái này mình thấy nó hay hay nên post lên cho mọi ngừi cùng xem